Yangın Nedir? Siemens Ürün Müdürü Adem Çakır yangın ve yangından korunma yolları hakkında çok önemli bilgiler verdi.

Siemens Kartal Kampüs’ten herkese merhaba! Ben Adem Çakır, bu videoda yangını ve yangından korunmak için alınabilecek önlemleri konuşacağız.

Yangın Nedir?

Yangın basit ifadeyle; yanıcı maddelerin oksijenle birlikte kimyasal reaksiyona girmesidir. Yanma kelimesi ise alevli ya da için için yanmayı tarif etmektedir.

Alevlenmenin oluşabilmesi için yangın üçgeni dediğimiz 3 temel unsurun bir araya gelmesi gerekiyor. Bu 3 unsur; katı, sıvı ya da gaz halindeki yanıcı madde, oksijen ve ısı enerjisidir.

Yangın üçgeninde bulunan herhangi bir unsurun ortadan kalkması durumunda yanma olayı sona erer. Temelde yangından korunmak için bu üç unsurun bir araya geleceği durumları önlememiz gerekiyor.

Mesela küçük yanma olaylarında hepinizin bildiği boğma dediğimiz söndürme tekniği ile ateşin üzerine atılan battaniye yangın üçgeninde bulunan oksijeni keser ve yangın söner. Kısaca; oksijen, yanıcı madde ve ısı bir arada olmadığı sürece yangın çıkmaz.

Yangının Aşamaları

Yangın her şeyi yok etmeden önce belirli aşamalardan geçer.

Bunu şöyle örneklendirebiliriz; mesela bir halıyı düşünelim. Halının köşesinden belli belirsiz duman çıkmaya başlamış olsun. Bu yangın belki de bir bardak suyla bile söndürülebilir. Buna yangının erken aşaması diyoruz.

Dumanın yoğunlaşıp ateşe döndüğü aşamaya ise yanma aşaması diyoruz. Yanma aşamasında bir bardak su ile söndürmek pek mümkün değildir. Bu aşamada ateşin boyutuna göre yangın söndürücü kullanmamız gerekebilir. Halının artık tamamının tutuştuğu aşama diyebiliriz.

Ateşin artık git gide aleve dönüştüğü aşamaya da alevlenme aşaması diyoruz. Bunu da artık odayı alevlerin sardığı aşama olarak düşünebiliriz. Her tarafı alevler sarmaya başladığı için bu aşamada itfaiyenin müdahale etmesi gerekir.

Alevlerin ise tam anlamıyla bir yangına geçişine “flashover” denir. Bu geçiş alevlerin hızlıca bir odadan bütün odalara yayılmasıdır. Adından da anlaşılacağı üzere bu geçiş çok hızlı bir şekilde olur. Alevler hızlıca yayılır ve bütün evi sarar.

Özetleyecek olursak, en başında bir bardak su ile söndürebileceğimiz yangın çok hızlı bir şekilde büyümüş ve itfaiyenin bile mücadele etmekte zorlandığı bir hal almıştır. Tabi çok hızlı bir şekilde derken, bu yangın ortamı koşulları ve madde türlerine göre saniyeler içerisinde bile bütün evi ve binayı kaplayabilir. Bu noktada da artık itfaiye ekipleri yanan bina ile değil çevresindeki insan ve binaları kurtarmaya odaklanır.

Yangından Korunma

Yangını anladık, peki yangından nasıl korunabiliriz?

Yangından korunmak için öncelikle ihtiyaçlarınızı doğru belirlemeniz lazım. Burada en önemli sorulardan birisi “risk nedir” sorusudur.

Her madde farklı şekilde yandığı için her yangına müdahale şekli de farklıdır. Ahşap ile yağ aynı şekilde yanmaz. Ahşap su ile söndürülebilir fakat yanan bir yağa su ile müdahale edersek yangın ani bir şekilde büyür. Bu yüzden; kimyasal ürün üreten bir tesis ile bir öğrenci yurdunda kullanılacak sistemler ve çözümler aynı değildir.

Yangında can ve mal kaybı söz konusu olduğu için, yangından korunma, ihtiyaçların eksiksiz belirlenmesi, en iyi şekilde tasarlanması ve doğru uygulanması gereken, ciddi bir yatırımdır. Bu sistem ve çözümlere “umarız hiç olmaz” ama sadece bir kez işiniz düşer ve o anda bu sistemlerin doğru ve verimli çalışması gerekir.

Yangından korunma; yapısal korunma, kurumsal korunma ve teknik korunma olarak sıralanabilir.

Yapısal Yangından Korunma

Yapısal yangından korunma, yangınların çıkmasını ve yayılmasını önlemeyi amaçlar. Bu genellikle bina ya da tesisin yapım aşamasında çözmemiz gereken problemleri içerir.

Çevre binalar ve tesisatlar arasındaki koruma aralıkları, bitişik binalar arasındaki yangın duvarları, zor yanıcı ya da yanmaz bileşenlerden yapılmış inşaat malzemeleri, tesisat ve tesisat kanallarının sızdırmazlığı, yangın bölmelerinin oluşturulması, kısa ve güvenli kaçış yolları, itfaiye için erişilebilirlik gibi konuları yapısal yangından korunma aşamasında ele almalı ve çözmelisiniz.

Teknik Yangından Korunma

Teknik yangından korunma, yangın algılama sistemleri, gaz uyarı sistemleri, alarm ve tahliye sistemleri, kaçış yolları ve acil aydınlatma, dumandan korunma sistemleri ve yangın söndürme sistemleri gibi teknolojik sistemlerden oluşur.

Yapısal önlemler yangının oluşmasını engellemek, teknik önlemler de yangın oluştuktan sonra yangının etkilerini ve buna bağlı olarak can ve mal kaybını minimum seviyede tutmayı amaçlar.

Yangın algılama sistemleri duman, ısı, alev ve karbon monoksit gibi bileşenleri algılayarak size ihbarda bulunur. Bu ihbar ile içeride bulunan insanlar hızlı bir şekilde binadan tahliye edilirken, yangın söndürme sistemleri de yangına müdahale eder.

Teknik sistemler yangın riski, ortamdaki yanıcı madde türü ve alan gibi değişkenlere bağlı olarak farklılık gösterir. Verdiğim örnekteki gibi kimyasal ürün üreten bir tesis ile bir öğrenci yurdunda kullanılacak sistemler ve çözümler aynı değildir.

Kurumsal Yangından Korunma

Kurumsal yangından korunma, yangının önlenmesine veya en azından yangının yayılmasını engellemek amacıyla alınan tüm kurumsal ve kişisel önlemleri içerir. Bunları şirketlerin ya da devletlerin oluşturtulduğu kural ve kanunlar olarak düşünebiliriz. Sigara içme yasakları, personel talimatları, önleyici sistem bakım zorunluluğu, yangın yönetmelikleri gibi kural ve kanunları örnek olarak gösterebiliriz.

Yangını Hafife Almayın!

Yangından ve yangından korunmak için alınabilecek önlemlerden kısaca bahsettik. Burada bilmeniz gereken en önemli şey hiç önlem almamak ile yarım yamalak önlem arasında bir farkın olmadığıdır. Mesela yangın algılama sistemi ve yangın söndürme sistemine bir kez ihtiyacınız düşer o da yangın anında! Eğer olası bir yangın durumunda bu sistemler düzgün çalışmazsa yangından korunamazsınız.

Yangına karşı gerekli önlemi almadığınız durumda, zaman ve para ile hiçbir şekilde çözemeyeceğiniz can kayıpları ile yüzleşirsiniz. Diyelim ki çok şanslısınız ve can kaybı olmadı fakat tesisiniz yani bütün yatırımınız kül olur. Bir şekilde maddi olarak yeni tesis kuracak yatırım imkanınızın olduğunu da düşünelim, bu tesisi yeniden inşa edene kadar müşterilerinizi kaybedersiniz, nitelikli elemanlarınızı kaybedersiniz yani bütün tecrübeniz kül olur.

Yangından Korunmak İçin Ne Yapmalısınız?

Yangın ciddiye alınması gereken bir risktir! Yangına karşı alacağınız önlemlerde mutlaka kural ve kanunlara uygun hareket etmeli, alanında uzman kişi ve kuruluşlardan destek almalı, uluslararası kriterlere uygun sertifika ve belgeleri olan ürünleri tercih etmeli, bütün tesisat ve sistemlerin rutin bakımlarını eksiksiz olarak yapmalısınız.

Felaketlerden uzak bir yaşam dileriz, hoşçakalın!