Amerika Birleşik Devletleri ürünü olan Spotter RF Radarları, son yıllarda gelişen çevre güvenliği (perimeter security) ve alçak irtifa hava savunması (anti-drone/anti-UAV) doktrininin bir sonucudur.
Birden fazla algılayıcı sistemin bir arada kullanılması bile, artan ve gelişen tehditleri tespit ve bertaraf etmekte yetersiz kalınca, Birleşik Devletler Hükümeti gerek özel sektör nedzinde gerekse de DARPA gibi çeşitli bilimsel kuruluşlar kanalıyla bir dizi araştırma fonuna, konunun uzmanlarına kaynak ve destek sağlamış; bunun sonucunda da öne çıkan ürünler arasında ilk sıralarda Spotter RF firmasının geliştirip ürettiği ürünler yer almıştır.
Halihazırda gece/gündüz kamera sistemleri, fiber optik kablolar, lazer çitler ile desteklenen ve dikenli teller, nöbetçi kuleleri ile tahkim edilmiş hassas bölgelere bile sızma / izinsiz giriş yapılabilmekte iken, bir de nisbeten yeni ortaya çıkan drone tehdidi, hassas tesis, alan ve binaların bekaasını büyük tehdit altına almıştır. Bu hassas noktalar salt askeri / resmi bina ve tesisler olmayıp ayrıca Nükleer Santraller, barajlar, enerji nakil hatları, fabrikalar, liman ve marinalar gibi çok çeşit ve şekilde değişen, yumuşak hedeflerdir (soft target).
Radar dışındaki tesbit ve teşhis ürünlerinin hepsinin gerek arazi şartlarından, gerek atmosferik durumlardan gerekse de son kullanıcı ve karar vericinin insan olmasından dolayı zaafiyetleri bulunmaktadır. Ek olarak, alçak irtifadan gelen drone tehditinin algılanmasında ve bertaraf edilmesinde mevcut konvansiyonel algılayıcılar çaresiz kalmakta ve boşa çıkmaktadır. Ayrıca kombine edilen bir dizi sistemin uyum içinde çalışması oldukça zor ve bazen de imkansız olabilmektedir. Farklı marka ve dahi aynı markanın farklı senelerde ürettiği beher algılama, tesbit ve teşhis sistemleri bile uyum sorunu yaşamakta ya da çok yüksek maliyetlere varan harcamalarla istenen düzeye getirilebilmektedir. Yine yukarıda bahsedilen drone tehdidi konusunda hali hazırda hiçbir konvansiyonel sistem tam olarak işe yaramamaktadır.
Örnek vermek gerekirse, tesislerde kullanılan gece/gündüz kamera sistemleri mevcut alt yapıdaki fiber optik uyarı sistemini desteklese bile, drone tehdidi karşısında çaresizdir. Veya mevcut kamera sistemi illa ki bir veya birden fazla güvenlik personeli tarafından 7/24 izlenmeli ve insan faktörünün zayıflığına yenik düşebilmektedir. Drone tehdidi açısından da bu sayılan konvansiyonel sistemler tamamen açıkta yani etkisiz ve işlevsiz kalmaktadır.
Tüm bu veriler, yaşanan riskler ve değişip daha da komplike hale gelen güvenlik endişeleri ve gerçekleri ışığında geliştirilen Spotter RF radar sistemleri, bünyesinde kara, deniz ve havadan gelen tehditleri tesbit ve teşhis edecek algaçlarla donatılmış, mevcut güvenlik sistemlerine kolayca adapte olabilecek ve tüm bunları rakiplerine oranla çok düşük maliyette gerçekleştirecek bir yapıya sahiptir.
Spotter RF Radarları, modellerine göre; 2.500+ metrelik menzil ve 90 veya 360 derecelik görüş açısında (field of view) hareket eden, sürünen, su sathında yüzen ve havada uçan 10cmX10cm’lik alandan (iki Marlboro paketi kadar) büyük, hareket eden/uçan her türlü canlı-cansız objeyi tesbit etmek, izlemek, rotasını, yüksekliğini, hızını sıfıra yakın yanılma payıyla saptamak ve aynı anda radar başına 20 farklı hedefe kitlenip, yukarıda sayılan görevleri icraa etmekle yükümlü ve kapasitededir. Hatta tehdit yukarıda verilen mesafeden çok daha yakında ise, tesbit edilebilen saldırganın yüzey alanı daha da düşmekte ise de, Mikro-Drone diye tabir edilen dronelar bile tesbit edilmektedir.
Tüm Spotter RF radarları, birbirleri ile uyum içinde çalışmak ve birbirini tanımak üzere üretilmiştir. Bu sebeple, 4 adet 90 derece kapsama alanına sahip radar ile hiçbir ek ekipmana gerek kalmadan 360 derecelik çevre ve hava sahası gözetlemesi yapılabilmektedir. Öyle ki, beher radar ünitesine görmesi ve tesbit etmesi için belli bölgeler atanabilmekte hatta tehditin hızı bile baştan saptanarak belli hız üstünde/altında hareket eden hedefleri tesbit et, bu hızın üstünde/altında hareket edenleri tesbit etme; tarzında başka hiçbir sistemde olmayan komutlar verilebilmektedir. (Burda amaç mesela; yayaları gör ama araçları görme şeklinde bir komut olabilir. Veya sarı ile işaretli bölgede dost kuvvetler var ve onları görme ama kırmızı ile işaretlenen bölgedeki tüm faaliyetleri gör ve alarm ver şeklinde olabilir.) Ya da özel olarak drone/UAV tespit etmek için üretilmiş 360 derece kapsama alanına sahip ve önemlisi 3 boyutlu algılama yeteneğine sahip radarları ile, her türlü kameraya ve jammer sistemine adapte olabilmektedirler.
Birden fazla çeşide sahip Spotter RF radarlarının en ağırı 1.2 Kg olup, en hafifi 600 Gr civarındadır ve gerek şebeke elektriği gerekse de küçük ve hafif akülerle 18 saate kadar sabit enerji kaynaklarından bağımsız çalışabilirler. MILSPECşartlarına haiz radar üniteleri -30 / +65 derece sıcaklıklarda sorunsuz çalışmakta ve Kuzey Kutup Dairesindeki Amerikan Hava Kuvvetleri üslerinde görev yapmaktadırlar. Aynı zamanda çok sıcak iklim şartlarında da görev yapan üniteler, Orta Doğu’da yer alan bir çok Arap ülkesinin ordularında, rafinerilerinde, enerji nakil hatlarında ve bölgeye konuşlu askeri üslerde gerek çevre güvenliği gerekse de anti-drone amaçlı görevler üstlenmektedirler.
İlginçtir ki, Başta Güney eyaletleri olmak üzere Miami’deki bazı marinalarda, hidro karbon – nükleer- termik enerji üretim ve dönüşüm tesislerinin çevre ve hava sahası güvenliklerinin yanında bu tesislerin kendilerine ait limanlarında da liman trafiğinin düzenlenmesinde ve güvenliğinde de görev almaktadırlar.
4D prensibi uyarınca (Detect-Delay-Detain-Deter) yapılanmış güvenlik sistemlerine ek bir inşaat, yapı ve yapılanma ihtiyacı hissetmeksizin ve minimum maliyetle entegre olan Spotter RF sistemi; kendi yazılımları ile özel olarak dizayn edilmiş Network I/O sistemini mevcut güvenlik ağına kolayca entegre edebilmekte ve menzil içinde yaklaşan her türlü hava-kara-deniz tehditini tesbit ettiği an; tesis kameralarını tehdit(lere) yöneltmekte, kayda başlamakta, istenen şekilde (sesli-sessiz ) alarm vermekte, haberleşme ünitelerine alarm kaydı düşmekte (GSM – SMS – WiFi – WEB) gerektiğinde ışıldak ve işaret fişeklerini hedef üstünde kitlemekte, varsa ateşli silahlara yön, menzil ve irtifa bilgisini otomatik olarak sağlayıp atış unsurlarını koordine edebilmektedir (şu ana kadar en büyük yanılma payı, otomatik havan atışlarında 40 cm olmuştur).
Ayrıca Network I/O ünitesi ile tesiste mevcut bulunan veya ileride network bazlı uygulamaları destekleyen herhangi bir Delaying & Detaining ekipmanını da istendiğinde kullanıma hazır hale getirebilir ve programlama istendiğinde otomatik olarak kulllanıma sokabilir (örn: Saldırgana ağ atılması ve projector ile aydınlatılıp saldırgan hareketlerinin an be an izlenmesi, istenen otomatik kapıların kapatılması, araç giriş bariyerinin kaldırılması, gaz vanalarının ve elektrik şalterlerinin yangın ihtimaline karşı kapatılması, duman-sis fişeklerinin ateşlenmesi vs gibi).
Yine çeşitli Amerikan bilimsel kurum ve kuruluşları tarafından fonlanan ve gelistirilen bir diğer firmanın ürünü ile de entegre kullanılan Spotter RF radarları, alçak irtifa hava savunmasında (Anti-drone) oldukca yogun şekilde kullanılmaktadır. Birçok devlet binasının koruması, askeri tesislerin korunması, hassas fabrika ve üretim tesislerinin çevre ve drone güvenliği bu ürünler tarafından yapılmaktadır. İsim verilmese de ürünlerin bazı önemli hava limanlarında, rafinerilerde, enerji nakil hatlarında kullanıldığı tesbit edilmiştir. İngiltere başta olmak üzere, Kuzey Avrupa ülkelerinde rafineri, stadyum, depo gibi her türlü sivil alanın çevre ve drone güvenliği de Spotter RF’e emanettir.
Son yıllarda mükemmele ulaşan ve gerek piyasadaki rakipleri gerekse de son kullanıcılar tarafından takdirle karşılanan bir diğer Spotter RF özelliği de “Yapay Zeka” uygulamasıdır. Radarların “zeki” olmasını sağlayan AI özelliği, korunan bölgeye giren “cismin”; kuş mu, ucak mı, uçurtma mı, drone mu yoksa çocuk balonu mu olduğunu anlama ve ayırt etme özellğine haizdir. Aynı şekilde kara ve/veya deniz sathında hareket eden cisimlerin, yaban hayvanı mı (ki hayvan cinsine göre bile ayrım yapabilmekte, yaban domuzu – ayı – geyik – hatta sincap vs) yoksa insan mı olduğunu 2500+ Metreden ayırt edebilmekte ve her türlü kamerayı hedefe otomatik çevirip, izleme ve kayıt altına almaktadır.
Radarların yerleşimi için (proje büyüklüğü 1 radar da olsa, 100 radar da olsa) önce uydu görüntüleri üzerinde bila ücret şirket tarafından çalışılmakta ve ardından sahaya inilerek yapılan yerleşimler, son kullanıcı sevk ve idaresindeki ekiplerle yine firma mühendisleri nezaretinde gerçekleştirilmektedir. Sistemde son kullanıcıya (müşteriye) ana kaynak anahtarı teslim edilmekte ve arka kapı (backdoor) endişesi ortadan kaldırılmaktadır. Sistem sahibi olan son kullanıcı dışında hiçbir kimse, ana üretici firma dahil, sisteme dışarıdan müdahe edememektedir. Spotter RF firması veya Türkiye’deki her hangi bir zayıf akım şirketi (gerekli eğitim sonrası) son kullanıcı isterse, düzenli olarak yıllık bakım servisi vermektedir – ancak Spotter RF şirketi için kötü bir haber olsa da- 8 yıllık ürünler bile, halen sorunsuz çalışmaktadır. Spotter RF ürünlerinin arıza oranı 10.000’de 1dir.
Radarların en büyük özelliklerinden biri de, yukarıda bahsedildiği gibi, kolayca mevcut güvenlik sistemlerine eklenebilmesidir. Genetec, Milestone, Bosch gibi platformlar dahil olmak üzere bir çok sisteme Plug&Play şekilde adapte olmuş durumdadır. Aşağıda radarların uyumlu olduğu bazı kamera markalarına yer verilmiştir ancak gerçek kamera sayısı bunlardan çok daha fazladır. Radarlar, istenirse mevcut kamera ve/veya diğer güvenlik sistemlerine eklemlenebilir, istenirse tamamen ayrı bir güvenlik sistemi olarak koruma-kollama-uyarı görevlerini icraa edebilir.
Ayrıca kara ve deniz taşıtları üstüne monte edilerek, noktasal çevre ve hava güvenliği amacıyla kullanılmaktadır (araç hareketsizken).
Ürünün Şu An Kullanıldığı Bazı Kamera Sistemleri
Camera | IP or Analog | Protocol | Company |
Avigilon 2 MP HD PTZ | IP | Onvif | Avigilon |
Axis P5512-E | IP | Axis Vapix | Axis |
Axis P5515-E | IP | Axis Vapix | Axis |
Axis P5522-E | IP | Axis Vapix | Axis |
Axis Q6045-E | IP | Axis Vapix | Axis |
Axis Q6045-S | IP | Axis Vapix | Axis |
Axis Q6032-E | IP | Axis Vapix | Axis |
Bosch MIC Starlight 7000 | IP | Bicom | Bosch |
Bosch Autodome 5000 | IP | Bicom | Bosch |
Bosch Autodome 7000 | IP | Onvif | Bosch |
Bosch Autodome 800 | IP | Onvif | Bosch |
Bosch MIC-550 | Analog | Pelco D | Bosch |
Cannon VB-H41 | IP | Onvif | Cannon |
EMX Midwatch | Analog | Pelco D | EMX |
FLIR PT 606E | Analog | Pelco D | FLIR |
FLIR A310 series | IP | FLIR Nexus | FLIR |
FLIR PT-600 series | IP | FLIR Nexus | FLIR |
FLIR DNZ30TL2R | IP | FLIR HTTP | FLIR |
FLIR TCX | FLIR HTTP | FLIR | |
Ganz Thermal | IP | GanzHTTP | Ganz |
HikVision DS-2DF8223I-AEL | IP | Hikvision ISAPI | HikVision |
Moog Gemineye | Analog | Pelco D | Moog |
Moog EXO Gemineye | IP | Pelco D | Moog |
Generic Pelco D | Analog (typical) | Pelco D | |
Esprit SE | Analog | Pelco D | Pelco |
Esprit SE IP (ES5230-12NP) | IP | Pelco SOAP | Pelco |
Spectra IV | IP | Pelco SOAP | Pelco |
Spectra HD (S5220) | IP | Pelco SOAP | Pelco |
Samsung SCP-2370 | Analog | Samsung T | Samsung |
Samsung SNP-6200RH | IP | Samsung SUN | Samsung |
Samsung SNP-6320RH | IP | Samsung SUN | Samsung |
Silent Sentinal Oculus | Analog | Pelco D | Silent Sentinal |
Sony SNC-ER 550 | IP | Sony CGI | Sony |
Sony WR-602 | IP | Sony CGI | Sony |
Not : Spotter RF, bu listede olmasa bile, hemen her kamera sistemi ile Plug&Play çalışmaktadır.