İlk olarak yaklaşık 6.000 yıl önce Eski Mısır ve Babil’de basit bir ahşap formda kullanılan anahtarlar, bugün, dünyadaki en yaygın nesnelerden biridir. Bin yıl boyunca medeniyetlere güvende kalmaları için hizmet eden anahtarlar, ham çubuklardan bugüne çok yol kat etti.
21. yüzyılda hızla ilerleyen elektronik geçiş kontrolü (EAC: Electronic Access Control) sistemleri, standart anahtarların yerini alan elektronik kilitler, bilgisayarlı programlar ve kimlik bilgilerini kullanır. EAC son derece özelleştirilebilir ve bir binanın güvenliğini artırmak ve yetkili kişilere erişim sağlamak isteyen herkes için iyi bir seçenektir.
Bileşenler
Elektronik geçiş kontrolü sistemleri, sistemin türüne bağlı olarak, farklı bileşenlerden oluşur.
- Kapı okuyucular (reader): İki tür okuyucu vardır – kart ve biyometrik. Kart okuyucular, bir kart veya anahtarlık kullanarak girişe izin verir. Biyometrik okuyucular ise genellikle yüksek güvenlikli alanlar için ayrılmıştır.
- Tuş takımları (keypad): Kullanıcılar bu cihazlarla giriş yapmak için tuş takımına belirli bir kod girerler. Okuyucularla birlikte kullanıldıklarında, en güvenli seviyedir.
- Kimlik araçları (credential): Kimlik bilgisi, bir tuş takımına yazılan bir PIN veya şifre anlamına gelir (bir anahtarlık, radyo frekansı tanımlama (RFID) kartı, akıllı kart veya akıllı telefon, parmak izi, avuç içi geometrisi, retina veya yüz tanıma gibi biyometrik kimlik bilgileri).
- Sensörler: Bazı EAC sistemlerinde yangın, duman, kızılötesi, karbon monoksit, doluluk ve hareket sensörlerinin yanı sıra -kapı açık bırakıldığında veya zorla açık bırakıldığında bir alarmı tetiklemek için- kapı sensörleri bulunur.
- Elektronik kilit donanımı: Bu ekipman, kapıyı kilitlemek ve açmak için EAC sistemi ile birlikte çalışır. İhtiyaç duyulan tip, kapının yapısına bağlıdır ve elektrikli kilitleri, elektrikli çıkış cihazlarını, elektrikli kilit karşılıklarını veya anahtarlı şalterleri içerebilir.
- Asansör okuyucuları: Asansörlü binalar için, bu sistemler, asansör kapısını açmak için kimlik bilgisi kullanımı zorunluluğu ile güvenlik sağlar.
- Kontrol panelleri: Elektronik kilitlere bağlanır ve -bir kimlik bilgisi tanındığında- kilidi açmak için kapıları tetiklerler. EAC sistemleri olan binalarda, genellikle gözle görülmeyen bir yere konumlandırılırlar.
- Yönetim yazılımı: Geçiş kontrolü yönetimi yazılımı, tek bir bilgisayardan veya akıllı telefondan, etkinliği kaydetmek, raporlar oluşturmak ve ziyaretçilerin kullanıcı seçeceklerini yönetmek, tarih ve saat kısıtlamaları ve kimlik bilgilerini hızlı bir şekilde ekleyip kaldırmak gibi seçenekler sunmak için bir internet ağı kullanır.
Türler
İki temel elektronik geçiş kontrolü sistemi türü vardır: ağ bağlantılı ve bağımsız.
Ağ Bağlantılı Sistemler
Ağ bağlantılı bir sistemdeki kapılar, kimlik bilgileri, okuyucular, kontrol panelleri ve diğer bileşenler yönetim yazılımı ile internet üzerinden bağlanır. Bir cihaz birden fazla kapıyı kontrol ettiğinden; ağa bağlı sistemler acil durum kilitlemelerini ve hatta uzak yerlerde kapıları dahi kontrol etmeyi sağlar.
Bağımsız Sistemler
Bu sistemin, kendine ait ve kapıda programlamayı gerektiren işlemcisi, kontrol paneli ve okuyucusu vardır. Bağımsız (standalone) sistemlerin kurulumu kolaydır ve ağa bağlı sistemlerden daha düşük maliyetlidir; bu da onları düşük güvenlik kaygısı olan binalar için bütçe dostu bir seçenek haline getirir.
Faydalar
Elektronik Geçiş Kontrol Sistemleri‘nin aşağıdaki gibi birçok potansiyel faydası vardır:
- Çalışanların güvenliğini artırmak
- Çeşitli ihtiyaçlara uyan özelleştirilebilir seçenekler
- Her çalışan için farklı erişim ayrıcalıklarını ve süreleri belirleme yeteneği
- Mekanik kilitlerden daha fazla güvenlik
- Kimin gelip gittiğine dair detaylı kayıtlar ve raporlar
- Suçluların izinsiz girmesini engellemek
- Özel kimlik bilgileri oluşturma yeteneği (örneğin, temizlik ekibine yalnızca cumartesi öğleden sonraları işe yarayan bir kimlik belgesi vermek)
- Kaybolan veya çalınan kimlik bilgilerinin kolayca değiştirilmesi
- Hassas verilerin ekstra korunması
- Kapıları uzaktan kontrol etme yeteneği
- Hırsızlığı azaltmak
- Birden çok özelliği kontrol etme yeteneği
- Video gözetimi ile birlikte kullanılarak, güvenliği artırmak
- Birden çok kapı için yalnızca bir kimlik bilgisine ihtiyaç duymak
- Çalışanlar ve ziyaretçiler için izinleri görüntüleyebilme, yönetebilme ve kontrol edebilme
- Kimlik bilgilerini kolayca ekleme ve kaldırma yeteneği
- Kayıp veya çalıntı anahtar sorununu ortadan kaldırmak
- Anahtar kopyalanma riskinin önlenmesi
- Bir çalışan şirketten ayrıldığında kilitleri değiştirme ihtiyacını ortadan kaldırmak
Elektronik Geçiş Kontrolü Ne Zaman Düşünülmeli?
Uyumluluk İçin
EAC sistemleri, belirli sektörler için gerekli standartların karşılanmasına yardımcı olabilir. Örneğin; kredi kartı kullanıcı verilerini kabul eden, işleyen, ileten veya depolayan herhangi bir işletme -boyutu veya işlem sayısı ne olursa olsun- Ödeme Kartı Sektörü Veri Güvenliği Standardı’na (PCI DSS) tabidir.
Benzer şekilde, hastaneler, sigorta şirketleri, doktor muayenehaneleri ve sağlık kayıtlarını saklayan diğer işletmeler de Sağlık Sigortası Taşınabilirlik ve Sorumluluk Yasası (HIPAA) düzenlemelerine uymalıdır. EAC sistemleri yalnızca bu tür veriler için gelişmiş güvenlik sağlamakla kalmaz; aynı zamanda uyumluluk için gerekli raporları oluşturma yeteneğine de sahiptir.
Hassas Verilerin Güvenliği İçin
Bir elektronik geçiş kontrolü sistemi, hassas verileri veya fikri mülkiyeti depolayan işletmeler için iyi bir seçenektir; çünkü kapıları yalnızca belirli alanlara ve kişilere erişim izin verecek şekilde özelleştirmek mümkündür.
Genel Güvenliği Artırmak İçin
Kayıp, çalınmış veya kopyalanmış bir anahtar bina için bir güvenlik tehdidi oluşturuyorsa; bir EAC sistemi bu riski ortadan kaldırabilir. Kullanıcılar, kimlik bilgilerini verimli bir şekilde kaldırabilir, ekleyebilir ve değiştirebilir. EAC, güvenliği önemli ölçüde artıran iki faktörlü kimlik doğrulama kullanımına izin verir. Örneğin; bir çalışanın giriş yapmak için hem akıllı telefon hem de PIN kodu kullanması gerekebilir. EAC sistemi ayrıca suçluların içeri girmesini zorlaştırır; bir davetsiz misafir bir kapıya zorladığında, bir uyarı sinyali gönderir.
Denetim Geçmişi Kaydı İçin
Elektronik geçiş kontrolü yönetim yazılımı, her kapıdaki tüm açılmaları veya açılma girişiminin saatini ve tarihini veren denetim geçmişleri kaydı tutabilir. Bu, malzeme dolaplarında, sunucu odalarında ve değerli eşyaların bulunduğu diğer yerlerde özellikle yardımcı olabilir. Denetim geçmişi, çalışılan saatleri de doğrulamak için personel devam takip sistemleri ile birlikte kullanılabilir.
Erişim Zamanlarını Özelleştirmek İçin
İster belirli kapılara erişimi belirli saat ve tarihlerle sınırlamak, ister belirli çalışanları belirli saat ve tarihlerle sınırlamak olsun; EAC her kapı ve her çalışan veya ziyaretçi için tamamen özelleştirilebilir.
Hiç şüphe yok ki anahtarların icadı, güvenlik adına, tarihteki en önemli olaydı. Eski Mısır ve Babil yaratıcılığı müzelerde nesillere ilham verirken, Elektronik Geçiş Kontrolü -bildiğimiz şekliyle- erişimi değiştirecek.